تحلیل تکنیکال و تعریف آن در بازار سرمایه
تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه، روشی است که با مطالعه نمودار قیمت در گذشته، وضعیت قیمت در آینده را پیشبینی میکنیم. به عبارت دیگر، تحلیل تکنیکال یعنی: رفتار بازار را با استفاده از نمودارها مطالعه کنیم. هدف ما از این کار، پیشبینی روند قیمتها در آینده است.
علم تکنیکال هم به معنای کشف قوانین ریاضی، الگوها و اشکال هندسی است. معاملهگر از این طریق میتواند رفتارهای قیمت را پیشبینی کند.
در صورتی که قصد شروع موفق در بورس را دارید، مقاله زیر را مشاهده کنید.
آموزش گام به گام بورس با ویدیوی آموزشی رایگان
تحلیل تکنیکال چه کمکی به ما میکند؟
تحلیل تکنیکال در موارد زیر به ما کمک میکند:
- جهت روند بازار را بهتر بشناسیم.
- بهترین و دقیقترین نقاط را برای ورود به یک سهم و خروج از آن شناسایی کنیم.
- در دام عواطف و احساسات انسانی نیفتیم و معاملات را تا جای ممکن بر اساس فلسفه و منطق انجام دهیم.
شاخص های مهم تحلیل تکنیکال
به طور کلی، تحلیلگران تکنیکال انواع گستردهای از شاخص ها (Indicators) را بررسی میکنند، که مهم ترین آن ها موارد زیر هستند:
- روند قیمتها (Price Trends)
- الگوهای نمودارها (Chart Patterns)
- حجم و مومنتوم اندیکاتورها (Volume and Momentum Indicators)
- نوساننما یا اسیلاتورها (Oscillators)
- میانگین متحرک (Moving Averages)(MA)
- سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance Levels)
در مقاله زیر انواع اندیکاتورها را به تفصیل توضیح دادهایم:
بهترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال و بورس
تحلیلگر تکنیکال کیست؟
تحلیلگر تکنیکال کسی است که از روش های تحلیل تکنیکال در معاملات و تحقیقات خود استفاده میکند. تحلیلگر تکنیکال به الگوها و روندهای قیمت نگاه میکند؛ تا براساس عملکرد گذشته بازار، بهترین سیگنالها را براساس احساسات انسانی و روانشناسی بازار شناسایی کند.
به تحلیلگر تکنیکال، چارتیست، تحلیلگر بازار، تحلیلگر نموداری یا تکنیکالیست هم گفته میشود.
کاربرد تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال در تمامی بازارهایی که نمودار قیمتی دارند و بر اثر عرضه و تقاضا نوسان میکنند، کاربرد دارد:
- بازار بورس و اوراق بهادار
- بازار سکه
- بازار طلا و دیگر فلزات گرانبها
- بازار دلار
- تمامی بازارهای جهانی نظیر بازار فارکس
- تحلیل ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، لایت کوین و اتریوم
- تحلیل قیمت نفت، زعفران و پسته
از تکنیکهای تحلیل تکنیکال، میتوان برای طراحی سبد سهام هم استفاده کرد.
روشهای کسب درآمد از بیت کوین و ارزهای دیجیتال را در مقاله زیر بخوانید:
آموزش کسب درآمد از بیت کوین و ارزهای دیجیتال
اصول اولیه تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال ۵ اصل مهم دارد. این اصول از نظریه چارلز داو (Charles Henry Dow) گرفته شده است.
۱٫ همه چیز در قیمت لحاظ شده است (اصل کفایت اطلاعات)
جمله “همه چیز در قیمت لحاظ شده است”، پایه و اساس تحلیل تکنیکال است؛ زیرا همه عوامل سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی، تاثیر خود را روی قیمت هم نشان میدهند.
به عبارت دیگر، تحلیل گران تکنیکال، بسیاری از چیزهایی را که تحلیلگران بنیادی بررسی میکنند، ضروری نمیدانند؛ به دلیل این که معتقدند: بسیاری از چیزهایی که تحلیلگران بنیادی در مورد یک سهم یا شرکت بررسی میکنند در قیمت سهام لحاظ شده است.
تحلیلگران تکنیکال معتقدند که تغییرات قیمت، بر اثر عرضه و تقاضا ایجاد میشود. زمانی که تقاضا بیشتر باشد، قیمت افزایش مییابد و زمانی که عرضه بیشتر باشد، قیمت کاهش مییابد.
۲٫ قیمت ها بر قالب روند حرکت میکنند (اصل استقرای ریاضی)
قیمت ها تا زمانی که عوامل خارجی بر آنها تاثیر نگذارند، روند خود را حفظ میکنند. هدف ما از ترسیم نمودارها این است که روندها را شناسایی کرده و جهت حرکت آنها را پیشبینی کنیم.
هرچه بازه زمانی تحلیل را بزرگتر در نظر بگیریم، روندها بیشتر خود را نشان میدهند.
۳٫ تاریخ همیشه تکرار میشود
آینده چیزی نیست جز تکرار گذشته.
۴٫ خود اتفاق از چرایی اتفاق مهم تر است
مهم نیست که چرا سهم در این قیمت معامله میشود؛ مهم این است که به دلیل یک اتفاق، عرضه بر تقاضا یا تقاضا بر عرضه، پیشی گرفته است.
۵٫ تغییرات قیمت بر اثر تصادف به وجود نمیآید
تغییرات قیمت در بازار بر اثر شانس و تصادف ایجاد نمیشوند؛ بلکه به علت تفاوت میان عرضه و تقاضا در بازار به وجود میآید.
دورههای مرتبط در دانشیار آی تی
تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال
تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی (فاندامنتال) سعی در پیشبینی جهت حرکت قیمتها دارند؛ اما روشی که برای این پیشیبینی استفاده میکنند، متفاوت است.
۱٫ تمرکز اصلی
- در تحلیل تکنیکال فقط روی قیمت سهام تمرکز میکنیم؛ زیرا اعتقاد داریم همه چیز در قیمت لحاظ شده است.
- در تحلیل بنیادی بر ارزش واقعی سهام تمرکز میکنیم؛ در حالی که، در اکثر مواقع، معاملات بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی آن انجام میشوند.
۲٫ ابزارهای مورد استفاده
- در تحلیل تکنیکال از ابزارهای آماری برای تحلیل استفاده میکنیم.
- در تحلیل بنیادی بیشتر از صورتهای مالی شرکت برای تحلیل استفاده میکنیم و تمام عواملی را که بر روی قیمت یک سهم تاثیر میگذارند، بررسی میکنیم، تا ارزش ذاتی سهم را به دست آوریم.
۳٫ عامل تغییر قیمت
- در تحلیل تکنیکال به دنبال عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت نیستیم؛ زیرا معتقدیم که تغییرات قیمت به علت عرضه و تقاضا ایجاد میشود. پس هر عاملی که بر روی عرضه و تقاضا تاثیر بگذارد، تاثیر خود را بر روی قیمت هم نشان میدهد. به عبارت دیگر، اگر فرایند قیمت را تحلیل کنیم، عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت را هم بررسی کردهایم.
- در تحلیل بنیادی علت تغییر قیمت را بررسی میکنیم و عرضه و تقاضا را در نظر نمیگیریم. همچنین، نسبت به گذشته سهم هم بیتفاوت هستیم.
۴٫ نقاط حمایت و مقاومت
- در تحلیل تکینکال میتوانیم نقاط حمایت و مقاومت را مشخص کنیم.
- در تحلیل بنیادی، چون به قیمت گذشته سهام توجه نداریم، نمیتوانیم نقاط حمایت و مقاومت را مشخص کنیم.
۵٫ میزان دسترسی به اطلاعات
- در تحلیل تکنیکال اطلاعات مورد نیاز ما همیشه در دسترس است و میتوانیم ارزیابی سهام را به راحتی و با کمک نرمافزارها انجام دهیم.
- در تحلیل بنیادی دادهها همیشه در دسترس نیست و در صورت وجود اطلاعات مورد نیاز، به مدتی زمان برای دسترسی به آنها احتیاج داریم.
۶٫ کاربرد زمانی
- تحلیل تکنیکال در بازههای زمانی مختلف کاربرد دارد. این ما هستیم که تعیین میکنیم تحلیل خود را در چه بازه زمانی انجام دهیم؛ کوتاه مدت، میان مدت یا بلند مدت.
- تحلیل بنیادی بیشتر برای بازههای زمانی بلندمدت کاربرد دارد.
این امکان وجود دارد که یک شخص تنها با دانش در زمینه تحلیل تکنیکال موفق شود؛ اما این امکان وجود ندارد که یک شخص صرفا بر اساس دانش تحلیل بنیادی و بدون دانش تحلیل تکنیکال، موفقیتهای چشمگیری در بازار به دست آورد.
معامله گران معمولا یکی از این دو روش را برای تحلیل های خود انتخاب میکنند؛ ولی سعی دارند اطلاعات مقدماتی در مورد هر کدام از این روشها را کسب کنند.
پیشنهاد دانشیار آی تی به شما
تحلیل بنیادی + آموزش مهمترین مفاهیم مالی آن
خواندن مطلب
انواع معاملات در تحلیل تکنیکال
معاملات در بازار بورس، با توجه به مدت زمانی که معاملهگران برای خود در نظر میگیرند، به موارد زیر تقسیم میشوند:
- بین ۱ هفته تا ۱ ماه (کوتاه مدت)
- بین ۲ تا ۶ ماه (میان مدت)
- بین ۶ ماه تا ۱ سال (بلند مدت)
- بین ۱ تا چند سال (سرمایهگذاری)
نوسان گیر به چه کسی گفته می شود؟
نوسان گیر، به معامله گرانی گفته میشود که سهام خود را در کمتر از یک ماه میفروشند. این نوع معاملهگران سود خود را از طریق نوسان قیمت به دست میآورند.
تایم فریم چیست؟
منظور از تایم فریم (Time Frame)، نوع چینش اجزای نمودار، در نرمافزارهای تحلیل تکنیکال است.
تحلیلگران تکنیکال، بر اساس دید زمانی و استراتژی معاملاتی خود میتوانند تایم فریم مورد نظر خود را انتخاب کنند.
انواع تایم فریم ها
- ۱ دقیقهای (M1)
- ۵ دقیقهای (M5)
- ۱۵ دقیقهای (M15)
- ۳۰ دقیقهای (M30)
- ۱ ساعته (H1)
- ۴ ساعته (H4)
- روزانه (D1)
- هفتگی (W1)
- ماهانه (MN)
مثال تایم فریم
فرض کنید ما در تحلیل خود از یک نمودار کندل استیک استفاده میکنیم. اگر تایم فریم را روزانه انتخاب کنیم، هر قسمت از نمودار نشاندهنده یک روز معاملاتی است. همینطور اگر تایم فریم را ۳۰ دقیقهای انتخاب کنیم، هر کندل نشاندهنده نوسان قیمت در ۳۰ دقیقه میباشد.
در تصویر زیر یک نمودار کندل استیک را مشاهده میکنید. در این نمودار، هر کندل نشاندهنده یک روز معاملاتی است؛ زیرا تایم فریم آن را بر روی روزانه (D1) قرار دادهایم.
بهترین تایم فریم در بورس ایران
بهترین تایم فریم برای بورس ایران، تایم فریم روزانه است. تایم فریم های هفتگی و ۳۰ دقیقهای هم، تایم فریم های مناسبی هستند.
در برخی از بازارهای معاملاتی استفاده از تایم فریم های ۴ ساعته مرسوم است؛ اما از آنجایی که زمان معاملات در بورس ایران ۳ ساعت و نیم است، استفاده از تایم فریم ۴ ساعته ممکن است تحلیل ما را دچار مشکل کند.
دورههای مرتبط در دانشیار آی تی
دید زمانی در تحلیل تکنیکال
منظور از دید زمانی در تحلیل تکنیکال، انتخاب دو چیز است؛ که میتوانند با توجه به استراتژی معاملاتی افراد، متفاوت باشد.
۱٫ انتخاب تایم فریم مناسب
انتخاب بهترین تایم فریم در نمودار تحلیل تکنیکال، بسیار ضروری است؛ زیرا به ما کمک میکند از معاملات خود، در بازار، بهترین نتیجه را بگیریم.
بهترین تایم فریم ها برای انواع معاملات
- معاملات بین یک روز تا یک هفته: نیم ساعته یا روزانه
- معاملات بین یک هفته تا یک ماه: تایم فریم روزانه برای تشخیص روند قیمت (تایم فریم مرجع) و تایم فریم ۳۰ دقیقهای برای گرفتن سیگنال در تایم فریم مرجع
- سرمایه گذاری (معاملات بیشتر از یک ماه): تایم فریم هفتگی برای تشخیص روند قیمت (تایم فریم مرجع) و تایم فریم روزانه برای گرفتن سیگنال
۲٫ محدوده زمانی از گذشته قیمت که برای تحلیل نیاز داریم
محدوده زمانی گذشته قیمت را با ابزارها و روشیهای مختلفی که در تحلیل تکنیکال وجود دارد، به دست میآوریم.
با فیبوناچی به راحتی آینده بازار را پیش بینی کنید:
آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال و بورس
انواع داده در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال
در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال، ۲ نوع داده را مشاهده میکنیم:
داده های تعدیل نشده
داده های تعدیل نشده داده هایی هستند که اثرات عواملی مانند تغییر میزان سرمایه، کاهش سود و تقسیم سود نقدی، در نمودار آن اعمال میشود.
کسانی که این نوع دادهها را قبول دارند، به اصل تاریخ تکرار میشود اعتقاد دارند.
داده های تعدیل شده
داده های تعدیل شده دادههایی هستند که اثرات عواملی مانند تغییر میزان سرمایه، کاهش سود و تقسیم سود نقدی، در نمودار آن اعمال نمیشود.
کسانی که این نوع دادهها را قبول دارند، به اصل همه چیز در قیمت نهفته است اعتقاد دارند. آنها معتقدند شکاف ایجادشده در قیمت، به علت بستهشدن نماد، بر اثر تفاوت میان عرضه و تقاضا ایجاد نشده است.
بهتر است برای تحلیلهای خود از دادههای تعدیل شده استفاده کنیم.
دورههای مرتبط در دانشیار آی تی
انواع نمودار در تحلیل تکنیکال
نمودارها بر اساس این که دادهها و اجزای نمودار را به چه صورتی نمایش میدهند، به دو دسته تقسیم میشوند.
نمودارها بر اساس نوع نمایش داده ها
در تحلیل تکنیکال از نمودار قیمت – زمان استفاده میکنیم. محور زمان همیشه ثابت است؛ اما برای مقایسه قیمت بین دو بازه زمانی از یکی از روشهای زیر استفاده میکنیم.
نمودارهای حسابی
در نمودار حسابی اختلاف قیمت بین دو بازه زمانی را به صورت عددی نشان میدهیم.
برای مثال رشد قیمت یک سهم از ۲۰ تومان به ۴۰ تومان، معادل رشد قیمت از ۶۰ تومان به ۸۰ تومان است و در نمودار به یک میزان نمایش داده میشوند.
نمودارهای لگاریتمی
در نمودار لگاریتمی اختلاف قیمت بین دو بازه زمانی را به صورت درصد نشان میدهیم.
در مثال بالا میزان رشد قیمت از ۲۰ تومان به ۴۰ تومان، ۱۰۰ درصد است ولی رشد قیمت از ۶۰ تومان به ۸۰ تومان، بسیار کمتر از این میزان است.
نمودار حسابی بهتر است یا نمودار لگاریتمی؟
بهتر است برای تحلیلها از نمودار لگاریتمی استفاده کنیم؛ زیرا برای ما درصد رشد یا ریزش قیمت یک سهم، مهمتر از مقدار آن است.
بهترین نمودارهای تحلیل تکنیکال بر اساس نوع نمایش اجزا
نمودارهای زیادی وجود دارند که هر کدام اجزای نمودار را به صورت خاصی نمایش میدهند؛ اما ۳ نمودار از همه مهمتر و کاربردیتر هستند:
میله ای (Bar Chart)
نمودار میله ای، قیمت شروع، قیمت پایانی و بیشترین و کمترین میزان قیمت را نشان میدهد. این جزئیات با توجه به تایم فریمی که انتخاب کردهایم، نشان داده میشود.
مثلا وقتی که تایم فریم روزانه را انتخاب میکنیم، این ۴ جزء مربوط به یک روز معاملاتی میباشند.
کندل استیک (Candle Stick Chart )
نمودار کندل استیک (شمعی – ژاپنی) ، بهترین نموداری است که میتوانیم برای تحلیل تکنیکال استفاده کنیم. این نمودار مانند نمودار میله ای، ۴ جزء را نشان میدهد؛ اما با توجه به ویژگیهایی که دارد، برای تحلیل گران، کاربردیتر است.
اجزای کندل استیک
هر کندل در نمودار شمعی – ژاپنی شامل ۳ قسمت به نامهای شاخ، دُم و بدنه میباشد. فرض کنید تایم فریم روزانه را برای این نمودار انتخاب کردهایم.
شاخ (High)
شاخ، بالاترین قیمتی را که یک سهم در یک روز معاملاتی تجربه میکند، نشان میدهد.
دم (Low)
دم، پایینترین قیمتی است که یک سهم در یک روز معاملاتی تجربه میکند.
بدنه
بدنه، قیمت شروع و قیمت پایانی یک سهم را در یک روز معاملاتی نشان میدهد.
با بهترین الگوها در تحلیل تکنیکال، آشنا شوید:
الگوها در تحلیل تکنیکال مقدماتی تا پیشرفته
خطی (Line Chart)
نمودار خطی، از اتصال تنها یکی از اجزای قیمت به دست میآید. این جزء، معمولا قیمت پایانی سهام میباشد.
محدودیت های نمودار خطی
- نمودار خطی، نسبت به دو نمودار دیگر، که اجزای بیشتری را نشان میدهند، دارای نقص است.
- نمودار خطی، شکاف قیمتی (Gap) را نشان نمیدهد.
کاربردهای نمودار خطی
- بهتر است ابتدا با استفاده از نمودار خطی، دید مناسبی از وضعیت قیمتی سهم به دست آوریم و برای تحلیل های جزئیتر، از نمودارهای کندل استیک یا میلهای استفاده کنیم.
- از نمودار خطی، همراه با دو نمودار دیگر و تنها برای تایید سیگنال هایی که به دست آوردهایم، استفاده میکنیم.
نگرش های اشتباه در مورد تحلیل تکنیکال
چند محدودیت برای تحلیل تکنیکال مطرح میشود؛ البته تحلیلگران تکنیکال برای آنها پاسخ منطقی دارند.
۱٫ شرکتهایی که برای اولینبار وارد بورس میشوند، که اصطلاحا به آنها عرضه اولیه میگویند، برای تحلیل، نمودار قیمت ندارند؛ اما خرید عرضه اولیه معمولا موجب ضرر معامله گر نمیشود.
عرضه اولیه چیست و چگونه با خرید آن سود بهدست آوریم؟
آموزش عرضه اولیه سهام بورس
۲٫ برخی از تحلیلگران بنیادی میگویند گذشته نمیتواند معیار خوبی برای پیشبینی آینده باشد. در صورتی که تنها راه پیشبینی آینده، استفاده از اطلاعات گذشته است و خود تحلیلگران بنیادی هم از صورت های مالی شرکتها، که اطلاعاتی مربوط به گذشته است، استفاده میکنند.
۳٫ برخی دیگر از تحلیلگران بنیادی معتقدند که هر کسی تفسیر خاص خودش را از نمودارها دارد. آنها معتقدند الگوهایی که از نمودارها استخراج میشوند، فقط نوعی توهم و فعالیت ذهنی هستند.
بهتر است بگوییم که تفسیر نمودارها یک هنر و مهارت است. تفاوت در تفسیرهای تحلیلگران، تنها به تفاوت در استراتژی معاملاتی و تواناییهای تحلیلی آنها بستگی دارد.
۴٫ تفکرات و تمایلات شخصی تحلیلگر ممکن است در فرایند تحلیل او تاثیرگذار باشد. برای مثال اگر تحلیلگر در گذشته سود خوبی از یک سهم به دست آورده باشد، ممکن است به جنبههای منفی آن سهم، که میتوانند تاثیرات مهمی روی آن داشته باشند، توجه کمتری داشته باشد. همچنین ممکن است تحلیلگر دیگری به علت این که در گذشته از آن سهم ضرر هنگفتگی کرده است، با دید منفی آن سهم را تحلیل کند.
بهترین تحلیلگر کسی است که بیطرفانه سهام را تحلیل کند و فقط عقل و منطق را در زمان تحلیل به کار گیرد.
آیا باید در هر نوع معامله ای، از تحلیل تکنیکال استفاده کنیم؟
برای این که بدانیم چه زمانی باید از تحلیل تکنیکال استفاده کنیم، ابتدا باید مدت زمان معاملهگری خود را انتخاب کنیم.
علاوهبر تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، آشنایی با تابلو بورس و بازار خوانی، میتواند تحلیل ما را کاملتر کند. منظور از بازار خوانی، تسلط به تابلو بورس و اطلاعاتی است که در آن درج شده.
مقاله زیر را بخوانید تا شما هم بتوانید به راحتی تابلوی بورس هر سهم را تحلیل کنید:
آموزش تابلو خوانی در بورس رایگان و جامع
انتخاب بهترین تحلیل با توجه به زمان مورد نظر برای معامله
- در نوسان روزانه: فقط باید بازار خوانی را مد نظر قرار دهیم.
- در نوسان هفتگی: ابتدا از بازار خوانی و سپس از تحلیل تکنیکال استفاده میکنیم.
- در نوسان های بین یک هفته تا یک ماه و سرمایه گذاریهای کوتاه مدت (بین یک تا ۳ ماه): ابتدا از تحلیل تکنیکال و سپس از بازار خوانی استفاده میکنیم.
- در سرمایه گذاری میان مدت: ابتدا تحلیل تکنیکال، سپس تحلیل بنیادی و در آخر بازارخوانی را انجام میدهیم.
- در سرمایه گذاری های بلند مدت: ابتدا باید تحلیل بنیادی و سپس تحلیل تکنیکال را انجام دهیم.
- در سرمایه گذاری های طولانی مدت: لازم است فقط از تحلیل بنیادی استفاده کنیم.
برای فعالیت موفق در بورس، مقاله زیر را بخوانید:
آموزش تحلیل تکنیکال بورس مقدماتی تا پیشرفته
جمع بندی
ما در این مقاله آموختیم که:
- تحلیل تکنیکال به علم بالای اقتصادی و سیاسی نیازی ندارد و هر کسی میتواند آن را یاد بگیرد.
- تحلیل تکنیکال در همه بازارهای مالی که نمودار قیمتی دارند، کاربردی است.
- تحلیلگران تکنیکال با استفاده از ابزارهای آماری قیمت آینده سهام را پیشبینی میکنند.
- تحلیلگران تکنیکال علت تغییر قیمت سهام را تفاوت در میزان عرضه و تقاضا میدانند.
پیشنهاد دانشیار آی تی برای یادگیری تحلیل تکنیکال
به شما پیشنهاد میکنیم دوره تحلیل تکنیکال به زبان ساده را مشاهده کنید. آقای مرتضی علی یاری متخصص و مدرس تحلیل تکنیکال این دوره را تدریس کردهاند. این دوره پرفروش دانشیار آی تی را میتوانید خریداری کرده و سوالات خود را در قسمت “پرسش و پاسخ با استاد” مطرح کنید.
دورههای مرتبط در دانشیار آی تی