حق تقدم در بورس چیست؟
حق تقدم در واقع افزایش سرمایه شرکت از محل آورده نقدی است. شرکت برای به دست آوردن مبلغ مورد نیاز برای طرح توسعه، دست به جمع آوری پول از طریق سهامداران می‌کند.
افزایش سرمایه در بازار سرمایه یکی از داغ‌ترین مبحث‌ها برای شرکت‌های بورسی است.
شرکت ها از چندین طریق افزایش سرمایه می‌دهند که افزایش سرمایه از حق تقدم به معنای جمع آوری پول از سهامداران خرد است.
حق تقدم فرابورس
حق تقدم در فرابورس با بازار بورس فرقی ندارد به یک شکل انجام می‌شود. تمامی قوانین افزایش سرمایه از حق تقدم برای بازار بورس و بازار فرابورس کاملا یکی است.
افزایش سرمایه حق تقدم توان تولید و توسعه‌ی شرکت را بالا می‌برد.
پیشنهاد دانشیار آی تی به شما
افزایش سرمایه چیست؟ و چه تاثیری بر قیمت سهام دارد؟
خواندن مطلب
حق تقدم سهام چیست؟
افزایش سرمایه از حق تقدم سهام در واقع برای توسعه‌ی شرکت است. سهامداران شرکت به این فکر هستند که در این افزایش سرمایه آنها حفظ سرمایه داشته باشند و به اندازه‌ای که در شرکت سهامدار هستند به آنها حق تقدم تعلق گیرد.
به همین دلیل به نسبت برگه سهامی که در اختیار دارند به آنها حق تقدم سهام تعلق می‌گیرد.
در صورتی که هیچ گونه آشنایی با علم بورس ندارید، این مقاله را از دست ندهید:
آموزش گام به گام بورس با ویدیوی آموزشی رایگان
مثال افزایش سرمایه حق تقدم
به طور مثال شرکت غپینو، قصد دارد طرح توسعه راه‌اندازی کند و تولید محصولات دارویی را به خط تولید خود اضافه کند، اما پول کافی برای این کار ندارد. همه‌ی سهامداران می‌دانند در صورتی که تولید محصولات دارویی به خط تولید اضافه شود شرکت بسیار سود می‌کند.
به همین دلیل شرکت افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد، به طور مثال سهام شرکت ۵۰% افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد.
به طور مثال اگر شما ۱۰۰۰ تا برگه سهام غپینو دارید، چون افزایش سرمایه ۵۰% درصد است به شما ۵۰۰ تا برگه سهام به نام (غپینوح) می‌دهد.
شما برای اینکه غپینوح تبدیل به غپینو شود، مبلغ ۱۰۰ تومان واریز کنید.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
افزایش سرمایه از محل آورده‌ی نقدی
افزایش سرمایه از محل آورده‌ی نقدی در واقع همان حق تقدم است که به سهامداران داده می‌شود.
حرف ح جلوی نماد بورس
کلمه ح که جلوی اسم شرکت اضافه می‌شود، نشان می‌دهد که این حق تقدم شرکت است.
در بازار سرمایه هر زمان سهامی افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد، یک نماد جدید، در واقع همان نماد شرکت است و صرفا کلمه (ح) به آن اضافه شده که نشان‌دهنده‌ی حق تقدم شرکت است.
پیشنهاد دانشیار آی تی به شما
آموزش تحلیل تکنیکال بورس مقدماتی تا پیشرفته
خواندن مطلب
خرید حق تقدم
کسانی که سهامدار شرکت بوده‌اند نیازی به خرید حق تقدم شرکت ندارند و به صورت رایگان به آنان تعلق می‌گیرد؛ اما افراد حرفه‌ای در بازار سرمایه در برخی از مواقع شروع به خرید حق تقدم سهام می‌کنند.
در صورتی که قیمت حق تقدم سهام به گونه‌ای باشد که با احتساب ۱۰۰ تومان واریزی به ازای هر سهام ارزنده‌تر باشد، شروع به خرید حق تقدم می‌کنند.
مثال برای خرید حق تقدم سهام در بورس
افرادی که حق تقدم خرید می‌کنند به تفاوت قیمت سهام با حق تقدم توجه می‌کنند.
به طور مثال اگر قیمت سهامی ۱۰۰۰ تومان باشد و قیمت حق تقدم آن ۶۰۰ تومان باشد تحلیلگر به این نکته توجه می‌کند.
برای خرید حق تقدم باید ۶۰۰ تومان هزینه کند، برای تبدیل حق تقدم به سهام باید ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز کند،
در کل ۷۰۰ تومان هزینه کرده است و قیمت سهام ۱۰۰۰ تومان است.
پس از اینکه برگه سهام‌ها را به آن بدهند می‌تواند آنها را در قیمت لحظه‌ای بازار که همان ۱۰۰۰ تومان است به فروش برساند و ۳۰۰ تومان سود به دست بیاورد.
چرا شرکت ها افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهند
شرکت برای تامین منابع مالی خود افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد؛ اما باید به این نکته توجه کرد که سهامداران به ازای هر برگه سهام حق تقدم مبلغ ۱۰۰ تومان پرداخت می‌کنند، این مبلغ برای توسعه‌ی شرکت استفاده می‌شود.
اما به جای پولی که سهامدار به حساب شرکت واریز کرده‌اند شرکت به سهامداران برگه سهام می‌دهد که همان تبدیل حق تقدم به سهام است. این کار باعث می‌شود سهامداران متضرر نشوند.
پیشنهاد دانشیار آی تی به شما
آموزش تابلو خوانی در بورس
خواندن مطلب
فرمول محاسبه ی قیمت حق تقدم
قیمت حق تقدم سهام در بورس به اندازه‌ی افزایش سرمایه شرکت بستگی دارد، معمولا قیمت حق تقدم با سهام بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ تومان اختلاف دارد.
سهامداران می‌دانند که با واریز مبلغ ۱۰۰ تومان حق تقدم را می‌توانند به سهام تبدیل کنند. پس قیمت حق تقدم هر چقدر با سهام اختلاف داشته باشد، جذابیت حق تقدم را نشان می‌دهد.
معمولا شرکت‌هایی که افزایش سرمایه سنگین زیاد می‌دهند، اختلاف بیشتری نسبت به حق تقدم و سهام است.
محاسبه‌ی حق تقدم فرمول خاصی ندارد و طبق عرضه و تقاضای بازار معامله می‌شود. معمولا اختلاف ۲۰۰ الی ۳۰۰ تومانی با قیمت سهام دارد.
با سهام حق تقدم چکار کنیم؟
دو راه کار برای حق تقدم سهام وجود دارد که سهامداران باید یکی از این دو راه را انتخاب کنند.
- تبدیل حق تقدم به سهام (واریز مبلغ ۱۰۰ تومان به ازای هر سهام)
- فروش حق تقدم مبلغی که در حال معامله است (در محدوده ۳ ماهی که حق تقدم معامله می‌شود)
اگر قصد دارید حق تقدم خود را به سهام تبدیل کنید، باید به ازای هر برگه سهام ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز کنید. در غیر این صورت می‌توانید حق تقدم خود را مثل سهام بفروشید.
فروش حق تقدم
اگر قصد فروش حق تقدم خود را دارید باید در دو ماه که حق تقدم باز است بفروشیم. اگر حق تقدم خود را نفروشید و مبلغ ۱۰۰ تومان را نیز واریز نکنید، شرکت به صورت اتوماتیک برای شما می‌فروشد.
سعی کنید حتما تصمیم بگیرید که قصد نگهداری دارید یا قصد فروش، اجازه ندهید شرکت برای شما به فروش برساند.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
تبدیل حق تقدم به سهم
برای تبدیل حق تقدم به سهام باید مبلغ ۱۰۰ تومان به ازای هر برگه حق تقدم به حساب شرکت واریز کنید.
در صورتی که شرکت بورسی شما افزایش سرمایه از حق تقدم داشته باشد باید مبلغ ۱۰۰ تومان به ازای هر برگه سهام واریز کنیم و بعد از ۲ تا ۶ ماه برگه سهام حق تقدم به سهام اضافه می‌شود.
نحوه تبدیل حق تقدم به سهم در کارگزاری مفید
برای تبدیل حق تقدم به سهم در کارگزاری مفید نیاز به انجام کار خاصی نیست. صرفا کافی است مبلغ مورد نظر افزایش سرمایه را به حساب شرکت واریز کنیم. افزایش سرمایه به صورت اتوماتیک اضافه می‌شود.
نحوه تبدیل حق تقدم به سهم در کارگزاری آگاه
برای تبدیل حق تقدم در کارگزاری آگاه، باید مبلغ حق تقدم را به حساب شرکت واریز کنید. افزایش سرمایه به صورت اتوماتیک به پنل شما اضافه خواهد شد.
در واقع شما در هر کارگزاری حق تقدم داشته باشید و مبلغ را پرداخت کنید، برگه سهام به آن کارگزاری اضافه می‌شود و نیاز به کاری نیست.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
آموزش کلی تبدیل حق تقدم به سهم در بورس
وقتی شرکت شما افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد در سایت کدال اطلاعیه‌ای به نام تبدیل حق تقدم به سهم وجود دارد که باید مطالعه شود.
سهام وقتی افزایش سرمایه از حق تقدم می‌دهد در ابتدا نماد حق تقدم سهام باز می‌شود، سپس اطلاعیه‌ای به نام مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام بر روی سایت کدال قرار می‌گیرد.
مهلت تبدیل حق تقدم به سهم در بورس
برای تبدیل حق تقدم به سهام باید به زمان نوشته شده در اطلاعیه‌ی مهلت استفاده از حق تقدم توجه کنیم. سهامداران بورسی تا تاریخ مقرر شده در اطلاعیه مهلت دارند مبلغ اسمی ۱۰۰ تومان را به ازای هر برگه سهام به حساب شرکت واریز کنند.
شماره حساب شرکت در آگهی مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام نوشته شده است.
بر روی سایت کدال رفته و در قسمت جستجوی نماد اسم سهام را وارد می‌کنیم.
در قسمت نوع اطلاعیه، اطلاعیه را بر روی مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام قرار می‌دهیم.
در این اطلاعیه مهلت واریز مبلغ اسمی و شماره حساب را درج کرده است.
به طور مثال در سهام غمینو، مهلت استفاده از حق تقدم سهام از تاریخ ۱۵ آذر ۹۹ تا ۱۴ بهمن ۹۹ است.
در واقع سهامداران در طی این دو ماه وقت دارن مبلغ اسمی را به شماره حساب درج شده واریز کنند.
پس از چند ماه حق تقدم به سهام تبدیل خواهد شد و به کد بورسی شما اضافه می‌شود.
اگر در این تاریخ مقرر شده واریز نکنید، حق تقدم شما فروخته می‌شود.
پیشنهاد دانشیار آی تی به شما
کدال چیست؟ + آموزش جامع استفاده از سایت کدال
خواندن مطلب
روش تبدیل حق تقدم به سهم در بورس
تنها روش تبدیل حق تقدم به سهام واریز مبلغ اسمی حق تقدم به حساب شرکت است، در این صورت پس از گذشت چند ماه حق تقدم به سهام تبدیل می‌شوند.
چگونه حق تقدم را بفروشیم
اگر تمایلی به واریز مبلغ اسمی ۱۰۰ تومان ندارید در دو ماه مقرر شده می‌توانید حق تقدم را بفروشید. شرکت‌های بورسی حق تقدم آنها دو ماه به صورت عادی در بورس معامله می‌شود تا افرادی که تمایل به نگهداری حق تقدم ندارند آنرا بفروشند.
حق تقدم سهام به چه کسانی تعلق می گیرد
افرادی که در مجمع افزایش سرمایه از محل حق تقدم سهامدار هستند، حق تقدم به آنها تعلق می‌گیرد. بازار سرمایه همیشه حضور در مجمع را شرط بر تعلق گردن افزایش سرمایه می‌داند.
در صورتی که در مجمع فوق العاده‌ی شرکت سهامدار باشید حق تقدم به شما تعلق خواهد گرفت.
چرا اولویت حق تقدم با سهامداران شرکت است
افرادی که سهامدار شرکت هستند چون قرار است در طرح توسعه‌ی شرکت خود همراه شوند به همین دلیل اولویت با آنهاست.
دلیل دوم، افرادی که سهامدار شرکت هستند با افزایش سرمایه از حق تقدم قیمت سهام آنها کم می‌شود و اگر اولویت با آنها نباشد در واقع متضرر شده‌اند.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
حق تقدم استفاده نشده
اگر شخصی مبلغ اسمی مشخص شده را به حساب شرکت واریز نکند و در مهلت دو ماهه سهام حق تقدم خود را به فروش نرساند پس از دو ماه حق تقدم به حراج گذاشته می‌شود.
گاهی وقت ها شخص زمان فروش حق تقدم را فراموش می‌کند یا اینکه مبلغ حق تقدم را به حساب شرکت واریز نمی‌کند و مهلت آن تمام می‌شود.
شرکت در یک روز خاص این حق تقدم های استفاده نشده را به حراج می‌گذارد، هزینه‌ی کارمزد معاملات را از آن کم می‌کند و مبلغ حق تقدم را به حساب شما واریز می‌کنند.
قیمت حق تقدم استفاده نشده به صورت حراج است، اما معمولا به قیمت آخرین روز معاملاتی یا نزدیک به این روز معامله می‌شود.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
اگر از حق تقدم استفاده نکنیم
اگر از حق تقدم استفاده نکنیم، حق تقدم در حراج به فروش می‌رسد و مبلغ آن به حساب شما واریز می‌شود.
دامنه ی نوسان حق تقدم (بورس و فرابورس)
دامنه‌ی نوسان حق تقدم در بورس و فرابورس مثبت ۱۰ و منفی ۱۰ است.
در بازار بورس و فرابورس سهام به صورت عادی دامنه‌ی نوسان آنها مثبت ۵ و منفی ۵ است اما حق تقدم با دامنه‌ی ۱۰ % فعالیت می‌کند.
ترفندهای معاملاتی در حق تقدم سهام
حق تقدم در بازار سرمایه ۲ ماه یا همان ۶۰ روز مجاز است و بعد از آن بسته می‌شود. قصد داریم چند ترفند در حق تقدم را به شما آموزش دهیم. معمولا اختلاف بین قیمت سهام و حق تقدم ۱۰۰ تومان است، در صورتی که اختلاف بین حق تقدم و سهام بسیار بالا رفت و سهام در مدار صعودی قرار گرفت به راحتی می‌توانیم از حق تقدم سهام نوسان بگیریم.
حق تقدم به علت رشد ۱۰ درصدی نوسان خوبی می‌تواند داشته باشد.
از ترفندهای حق تقدم می‌توان به موضوع واریز حق تقدم و تبدیل به سهام اشاره کرد.
به طور مثال سهامی قیمتش ۱۰۰۰ تومان است و حق تقدم سهام ۶۰۰ تومان معامله می‌شود. اکنون شما می‌توانید در روز‌های آخر معاملات حق تقدم، حق تقدم را بخرید و مبلغ ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز کنید.
در این صورت شما ۷۰۰ تومان به ازای هر بگه سهام هزینه کردید ولی قیمت سهام ۱۰۰۰ تومان است.
نکته باید به صعودی بودن روند سهام اطمینان داشته باشیم.
نتیجه ی کلی از مقاله حق تقدم
حق تقدم در بازار بورس باعث می‌شود که شرکت‌های در حال توسعه بتوانند بدون استفاده از تسهیلات هزینه‌ی مورد نیاز خود را به دست بیاورند.
اینکار باعث می‌شود سهامداران بیشتر در کار‌های شرکت اطلاع پیدا کنند و طرح‌های شرکت را مطالعه و با آن آشنا شوند.
همچنین افرادی که در بازار سرمایه کوتاه مدتی هستند و در اصطلاح نوسان گیری می‌کنند می‌توانند از حق تقدم سهام برای نوسان‌گیری استفاده کنند.
پیشنهاد دانشیار آی تی برای یادگیری و ورود به دنیای بورس
برای فعالیت حرفه‌ای در بازار سرمایه، پیشنهاد می‌کنیم دوره‌های آموزشی آقای مرتضی علی یاری که از مدرس‌های قدیمی و برجسته دانشیار آی تی هستند را مشاهده کنید.
دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی
