نسبت P/E چیست؟ + آشنایی با بهترین عدد P/E در بورس

P/E چیست؟

نسبت P/E، رابطه بین قیمت سهام شرکت و درآمد هر سهم (EPS) را نشان می‌دهد.

P/E، از تقسیم قیمت بازاری سهم بر EPS آن به دست می‌آید. باتوجه به عدد به دست آمده، ارزیابی می‌کنیم که آیا سهم ارزش خرید دارد یا نه.

برای مثال تصور کنید P/E (قیمت به درآمد) شرکتی ۳۰ می‌باشد. P/E با عدد ۳۰، به این معناست که ما (سرمایه‌گذاران) حاضریم به ازای هر ۱ ریالی سودی که شرکت در طی ۱۲ ماه گذشته به ما پرداخت می‌کند، ۳۰ ریال به شرکت پرداخت کنیم.

این نسبت، یکی از بهترین روش‌های ارزش‌گذاری قیمت سهم است و برای کسب سود، که هدف اصلی ما در سرمایه‌گذاری است، کمک می‌کند.

 

۴ کاربرد نسبت P/E

1. نسبت P/E، میزان ارزش سهم را در مقایسه با درآمد شرکت نشان می‌دهد. این نسبت به ما می‌گوید که سرمایه‌گذاران، حاضرند چه مقدار برای سهم، براساس درآمد گذشته یا آینده آن، بپردازند.
2. از نسبت P/E، برای ارزیابی انتظارات بازار برای رشد درآمدهای آن در آینده، استفاده می‌کنیم.
3. اگر رشد و سطح درآمد شرکت ثابت بماند، این نسبت می‌تواند تعداد سال‌هایی را نشان دهد، که سود پرداختی، به اندازه پول پرداختی ما می‌شود. برای مثال اگر ۱ میلیون تومان در شرکتی سرمایه‌گذاری کنیم و P/E آن ۵ باشد، این نسبت به این معنا خواهد بود که پس از ۵ سال، پول پرداختی ما به دست می‌آید.
4. اگر می‌خواهیم مشخص کنیم آیا سرمایه‌گذاری در یک شرکت سودآور است یا نه، نسبت P/E می‌تواند به ما کمک کند. این کار را از طریق ارزیابی جهت آینده سهام و این که آیا قیمت آن در مقایسه با گذشته یا شرکت‌های دیگر همان گروه یا صنعت بالاتر یا پایین‌تر است، انجام می‌دهد.

 

اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازار بورس را دارید، برای شروع موفق، مقاله زیر را بخوانید.

آموزش بورس رایگان از صفر + فیلم آموزشی گام به گام

 

P/E منفی به چه معناست؟

نسبت P/E منفی به این معناست که شرکت دارای درآمد منفی است یا در حال از دست دادن پول است. این اتفاق ممکن است در دوره‌هایی برای شرکت ایجاد شود و ممکن است به دلایلی رخ دهد که خارج از کنترل شرکت است.

از طرفی، زمانی که شرکتی به طور پیوسته (چند سال متوالی) نسبت P/E منفی را نشان می‌دهد، به این معناست که شرکت سود کافی تولید نمی‌کند و ممکن است ورشکسته شود. باید آگاه باشیم که اگر شرکت به طور مداوم نسبت P/E منفی را نشان دهد، برای مثال ۵ سال متوالی، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در سیستم مالی شرکت باشد.

نسبت P/E همیشه نشان‌دهنده افزایش احتمال ورشکستگی شرکت نیست. ممکن است زمانی که شرکت در مسیر رشد قرار گرفته است، این نسبت در آن منفی شود. برای مثال زمانی که شرکت سیستم حسابداری یا سیاست‌های خود را تغییر می‌دهد، ممکن است در یک سال مالی، به طور موقت نسبت P/E منفی داشته باشد.

در بخشی از گروه‌های صنعتی، مشاهده P/E منفی چیز عجیبی نیست؛ زیرا ممکن است این شرکت‌ها به تازگی تاسیس شده باشند یا در مسیر رشد باشند. برای مثال:

• ممکن است یک شرکت دارویی، پول‌های کلانی را برای تحقیقات و کشف یک داروی مهم سرمایه‌گذاری کند.
• شرکت‌های تکنولوژی ممکن است قبل از کسب سود چندین سال ضرر داشته باشند. با این حال، قیمت سهام این شرکت‌ها به طور قابل توجهی افزایش یابد؛ زیرا سرمایه‌گذاران انتظار دارند قیمت سهام در سال‌های آتی افزایش یابد.

بنابراین، مانند هر نسبت مالی دیگر، زمانی می‌توانیم بهترین استفاده را از نسبت P/E داشته باشیم، که آن را با نسبت‌های P/E سایر شرکت‌ها از همان گروه یا صنعت، مقایسه کنیم.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

 

P/E گروه چیست؟

منظور از P/E گروه، میانگین این نسبت، در بین شرکت‌های متعلق به یک فعالیت مشخص است. برای مثال شرکت‌های: پاکشو، پترول، تاپیکو و پارسان در گروه نمادهای شیمیایی قرار می‌گیرند.

P/E، یکی از بهترین روش‌ها برای مقایسه شرکت‌های بورسی مختلف در یک گروه است.

توجه داشته باشید که P/E گروه در بین شرکت‌های بورسی و فرابورسی از یک صنعت، متفاوت است. برای مثال، P/E گروه در نمادهای بانکی بورس، برابر با ۱۷٫۳۱ و در نمادهای بانکی فرابورس، برابر با ۷٫۹۸ است.

در هنگام بررسی P/E گروه، باید صنعت مشخصی را که شرکت‌های متعلق به یک گروه در آن فعالیت دارند، بررسی کنیم. به این دلیل که نسبت P/E، در صنایع مختلف متعلق به یک گروه، متفاوت است. برای مثال در بازار دوم بورس، در گروه شیمیایی، نماد پترول (سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پتروشیمی و مواد شیمیایی) و پاکشو (تولید محصولات بهداشتی، شیمیایی، آرایشی و شوینده) وجود دارند.

بنابراین، باید شرکت‌های صنایع مختلف را یا براساس اندازه یا براساس نسبت‌های P/E آن‌ها در گذشته، با یکدیگر مقایسه کنیم.

 

نحوه محاسبه P/E

برای محاسبه نسبت P/E، قیمت پایانی سهم را به EPS آن تقسیم می‌کنیم.

برای مثال در نماد شستا، از تقسیم ۲۵۷۳۰ ریال، بر ۲۸۷۵، نسبت P/E آن حدود ۸٫۹۵ خواهد شد.

 

P/E مناسب برای خرید سهم

بهترین نسبت P/E برای خرید سهم، P/E زیر ۱۰ است. بنابراین، هر چه قدر این نسبت در سهامی پایین‌تر باشد، بهتر است. اگر سهامی P/E زیر ۵ داشته باشد، خیلی بهتر بوده و این سهام، سهامی بنیادی محسوب می‌شود.

• نسبت P/E بالا، نشان می‌دهد قیمت سهم در مقایسه با درآمد آن بالاست و سهم بالاتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله است.
• نسبت P/E پایین، نشان می‌دهد قیمت سهم در مقایسه با درآمد آن پایین است و سهم پایین‌تر از ارزش ذاتی خود در حال معامله است.

نسبت P/E پایین

شرکت‌هایی با نسبت P/E پایین، اغلب سهام ارزش‌مندی محسوب می‌شوند. به این معنا که کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله هستند. این قیمت پایین، باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران برای خرید آن ترغیب شوند.

نسبت P/E بالا

معمولا شرکت‌هایی با نسبت P/E بالا، شرکت‌های در حال رشد محسوب می‌شوند. این نسبت بالا، نشان می‌دهد که شرکت در آینده رشد و عملکرد مثبتی خواهد داشت. سرمایه‌گذاران هم از این شرکت انتظار دارند که درآمد آن در آینده افزایش یابد و حاضرند برای آن پول خوبی پرداخت کنند. به همین دلیل، بهتر است پس از محاسبه P/E، در مورد برنامه‌های آینده شرکت و احتمال رشد و پیشرفت آن تحقیق کنیم؛ تا بهترین تصمیم را بگیریم.

مشکل نسبت P/E بالا

نسبت P/E بالا، یک عیب دارد. مشکل این نوع شرکت‌ها این است که سهام در حال رشد، اغلب نوسانات بالایی دارند و این اتفاق، فشار زیادی را بر شرکت‌ها وارد می‌کند؛ زیرا باید علت ارزش‌گذاری بالای خود را توجیه کنند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در سهام با رشد بیشتر، یک سرمایه‌گذاری ریسکی تلقی می‌شود. به این دلیل که سهام این شرکت‌ها، اغلب بیشتر از ارزش ذاتی معامله می‌شود.

نسبت P/E متعادل

زمانی که شرکتی با P/E متعادل را انتخاب می‌کنیم، انتظار رشد و پیشرفت شرکت در آینده را معقول ارزیابی کرده و به احتمال زیاد به سود مورد نظر خود می‌رسیم. از طرفی، می‌توانیم احتمال بیشتری بدهیم که حتی زمانی که کل بازار ریزشی و منفی است، سهام ما کاهش قیمت و ریزش بسیار کمتری خواهد داشت؛ نسبت به شرکتی که P/E بالایی دارد.

پیشنهاد دانشیار آی تی به شما

افزایش سرمایه و تاثیر آن بر قیمت سهام

خواندن مطلب

 

انواع نسبت P/E

ما ۲ نوع نسبت P/E داریم:

Forward P/E

نسب P/E فوروارد، برای پیش‌بینی خود از داده‌های گزارش‌شده استفاده نمی‌کند؛ بلکه از بهترین اطلاعات موجود در مورد چگونگی عملکرد شرکت استفاده کرده و P/E را برای سال مالی آینده پیش‌بینی می‌کند. این نسبت، اغلب توسط مدیریت شرکت یا تحلیلگران بازار سرمایه، پیش‌بینی می‌شود.

زمانی که P/E شرکت را محاسبه کردیم، آن را در EPS ضرب می‌کنیم. با این روش، قیمت تحلیلی سهم را به دست آورده و با قیمت بازاری سهم، مقایسه می‌کنیم.

برای مثال در نماد برکت، با ضرب ۳۴۳ ریال در ۷۸٫۸، P/E تحلیلی آن ۲۷۰۲۸٫۴ می‌آید و نشان می‌دهد که سهم، تقریبا در قیمت تحلیلی خود در حال معامله است.

همان‌طور که در مقاله تحلیل بنیادی گفتیم، در این تحلیل، به دنبال سهامی می‌گردیم که قیمت بازاری آن کمتر از ارزش تحلیلی سهم باشد. برای مثال اگر قیمت بازاری سهم ۱۰۰۰ تومان است و با تحلیل بنیادی ارزش ذاتی سهم را ۱۵۰۰ تومان ارزیابی کنیم، سهم را برای سرمایه‌گذاری مناسب می‌دانیم.

 

برای آشنایی با تحلیل بنیادی و مهم‌ترین مفاهیم مالی آن، مقاله زیر را بخوانید.

آموزش تحلیل بنیادی

 

Trailing P/E

این نسبت P/E، براساس ۱۲ ماه گذشته (یک سال مالی) حساب می‌شود.

 

ارزش گذاری سهام بر مبنای P/E

مهم‌ترین کاربرد P/E، تعیین ارزش سهم است.

خب آیا فقط تماشاکردن نسبت P/E کافی است؟ اصلا باید با آن چه کار کنیم؟

برای این که از این نسبت مالی استفاده را داشته باشیم، آن را با نسبت‌های P/E سال‌های گذشته و با یک یا چند شرکت دیگر از همان صنعت، مقایسه می‌کنیم. جذابیت نسبت P/E در این است که سهم دو یا چند شرکت با قیمت‌های متفاوت و سطوح درآمدی متفاوت را استاندارد می‌کند.

زمانی که می‌خواهیم سرمایه یک شرکت را ارزش‌گذاری کنیم، بررسی درآمدهای آن حائز اهمیت است؛ زیرا می‌خواهیم بدانیم شرکت چه‌قدر سودآوری دارد و چه ارزشی در آینده خواهد داشت.

اگر از نسبت P/E همراه با دیگر تکنیک‌های ارزیابی استفاده شود، می‌تواند تصویر درستی از سهام شرکت را در اختیار ما قرار دهد.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

 

معایب نسبت P/E

• در محاسبه نرخ P/E شرکت، فقط قیمت و میزان درآمد آن محاسبه می‌شود. در حالی که توجه به میزان بدهی شرکت هم اهمیت بالایی دارد و اگر به آن توجه نکنیم، ریسک سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده‌ایم.

• نسبت P/E، میزان درآمد را ثابت در نظر می‌گیرد؛ در حالی که ممکن است درآمد شرکت افزایش یا کاهش یابد.
• استفاده از نسبت P/E، برای شرکت‌هایی مناسب است که درآمدهای خود را دقیق ارائه می‌کنند. ممکن است شرکت‌هایی میزان درآمد خود را دستکاری کنند؛ بنابراین، تنها اتکا به P/E، نمی‌تواند برای تصمیم‌گیری راجع به خرید یا فروش یک سهم، به ما کمک کند.
• نسبت P/E نشان نمی‌دهد که آیا جریان نقدینگی شرکت در سال‌های آینده افزایش می‌یابد یا کاهش. به همین دلیل، بهتر است میزان نقدینگی شرکت را هم بررسی کرده و در شرکتی سرمایه‌گذاری کنیم که جریان نقدینگی خود را رو به افزایش قرار دهد.
• استفاده از نسبت P/E برای ارزیابی ارزش یک سهم، شروع خوبی است. اما بزرگ‌ترین عیب نسبت P/E این است که درمورد رشد درآمد سهم در آینده، به ما چیز زیادی نمی‌گوید.

 

نسبت P/E و PEG

برای حل مشکل عدم پیش‌بینی درآمد سهم در آینده، از نسبت PEG کمک می‌گیریم. نسبت PEG، رابطه بین قیمت، درآمد و رشد درآمد را با تحلیلی کامل‌تر از P/E، ارزیابی می‌کند. به عبارت دیگر، نسبت PEG به ما اجازه می‌دهد تا محاسبه کنیم آیا قیمت سهم بالاتر از ارزش ذاتی آن در حال معامله است، یا پایین‌تر. این کار را با استفاده از تحلیل درآمد کنونی شرکت و رشد مورد انتظار شرکت در آینده، انجام می‌دهیم.

نسبت PEG از تقسیم P/E به EPS Growth (نرخ رشد درآمد هر سهم) محاسبه می‌شود. اطلاعات مورد نیاز برای میزان رشد سهام را می‌توانیم در سایت‌هایی که اطلاعات مربوط به تحلیل بنیادی را ارائه می‌دهند، مشاهده کنیم.

از آن‌جایی که قیمت سهم به طور معمول براساس انتظارات سرمایه‌گذار از عملکرد آتی یک شرکت تعیین می‌شود، نسبت PEG می‌تواند زمانی مفید باشد که می‌خواهیم مقایسه کنیم آیا با توجه به میزان رشد صنعت، قیمت سهام شرکت مدنظر ما، بالاتر یا پایین‌تر از قیمت ذاتی آن درحال معامله است.

 

جمع بندی مقاله

در این مقاله آموختیم که:

• نسبت P/E پایین بهتر است. به این دلیل که سهام بنیادی بوده و کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله است.
• نباید از این نسبت، انتظارات نامعقولی داشته باشیم؛ بلکه باید از ترکیب آن با سایر نسبت‌های مالی، استفاده صحیحی از P/E داشته باشیم.
• بهتر است زمانی که می‌خواهیم سهام یک شرکت را بررسی کنیم، ابتدا صورت‌های مالی شرکت را بررسی کنیم. سپس برای افزایش اطمینان، از تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی استفاده کنیم.

 

سخن آخر

اگر هنوز هم سوالی ذهن شما را مشغول کرده، در قسمت دیدگاه‌ها مطرح کنید. آقای مرتضی علی‌یاری از مدرس‌های قدیمی و برجسته دانشیار آی تی، به سوال شما پاسخ می‌دهند.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی