دانشیار ای تی عکاسی مستند چیست؟ آموزش عکاسی مستند اجتماعی، خبری و خیابانی - دانشیار آی تی

عکاسی مستند چیست؟

در مورد عکاسی مستند (به انگلیسی Documentary Photography) می‌توان گفت: نوعی از عکاسی است که نمایشی صریح و دقیق از هر موضوع و سوژه‌ای مانند افراد، مکان‌ها، اشیا و رویدادها را ارائه می‌دهد. عکس‌های مستند واقعیت هر چیزی را به تصویر می‌کشند و احساس درونی بیننده را نسبت به موضوعی برانگیخته می‌کنند. عکاس مستند غالباً یک موضوع یا داستان را در طی یک دوره زمانی دنبال می‌کند و سپس یک مجموعه عکس درباره آن موضوع منتشر می‌کند. از این نظر می‌توان آن را از روزنامه نگاری که هدف آن پوشش دادن رویدادهای واقعی اما به طور لحظه‌ای است، متفاوت دانست.

چرا اغلب عکس‌های مستند، کلکسیونی هستند؟

دلیل اینکه عکاسی مستند از یک سوژه، اکثرا به صورت کلکسیون و مجموعه است، این است که یک عکس به ندرت برای روایت داستان و حقیقت کفایت می‌کند. خصوصا که بررسی ابعاد مختلف یک موضوع و عکاسی از آن هم زمانبر است. به همین دلیل معمولا مجموعه‌ای از عکس‌ها می‌توانند داستان کامل را بیان ‌کنند و به طور دقیق مشکل را نشان ‌دهند.

نمونه عکاسی مستند توسط عکاس Lacey Monroe
عکاس Lacey Monroe – یک عکس مستند از پدری که در بیمارستان به نوزاد خود نگاه می‌کند.

 

عکاسی مستند اجتماعی چیست؟

عکاسی مستند اجتماعی (به انگلیسی Social Documentary Photography) یکی از ژانرهای زیرمجموعه عکاسی مستند است که معمولاً از عکاسی به عنوان وسیله‌ای برای مستند سازی وقایع مهم تاریخی (به عنوان مثال جنگ‌ها، وقایع سیاسی و…) استفاده می‌کند. در واقع وقتی تصاویر و مستندهای ایجاد شده مربوط به مضامین اجتماعی یا محیطی باشد، معمولاً آن را عکاسی مستند اجتماعی می‌نامیم.

در این حالت عکاس، مستندهای اجتماعی را روشی برای روشن کردن بی عدالتی، نابرابری و جنبه‌های حاشیه‌ای جامعه می داند. او یک بررسی انتقادی از این مسائل و نحوه برخورد افراد با آن‌ها انجام می‌دهد و سپس با دفاع از آن افراد و جامعه سعی می‌کند توجه عموم را به موضوع جلب کند.

آیا موضوع همه عکاسی‌های مستند، اجتماعی است؟

خیر. چون عکاسی مستند یک هنر ذهنی است و همه عکاسانِ این گروه قصد ندارند با تصاویر خود به بهبود جامعه کمک کنند. مثلا عکاسی از مردم در خیابان‌های یک شهر که اغلب بدون آگاهی یا اجازه سوژه گرفته می‌شود می‌تواند فقط برای نمایش زندگی شهری باشد. همچنین با اینکه عکاسی مستند اجتماعی ارتباط نزدیکی با عکاسی مستند خیابانی و عکاسی خبری دارد؛ اما با آن‌ها متفاوت است، چون روی یک مسئله اجتماعی بزرگتر متمرکز است و در آن‌ها هیچ ژست گرفتن و اغراق و دست کاری‌ای وجود ندارد.

photo-of-mom-measuring-the-height-of-her-son-on-the-wall-by-lacey-monroe
عکاسی مستند توسط Lacey Monroe از مادری که قد پسرش را روی دیوار علامت می‌زند.

 

تاریخچه عکاسی مستند

تاریخچه و پیشینه عکاسی مستند را می‌توان به زمان اختراع دوربین نسبت داد. چون با اولین دوربین‌ها عکاسان از آن‌ها برای ثبت تصاویر دنیای اطراف خود استفاده کردند. عکاس بریتانیایی فیلیپ دلاموت (۱۸۲۱-۱۸۸۹ – Philip Henry Delamotte) یکی از اولین هنرمندانی بود که از عکاسی به عنوان وسیله‌ای برای ثبت وقایع مهم – مانند فرو ریزی کاخ کریستال (Crystal Palace) – استفاده کرد.

همچنین از همان ابتدا‌ عکاسی مستند از مشکلات و دغدغه‌هایی که وجود داشت، ابزاری قدرتمند برای ایجاد تغییرات اجتماعی به حساب می‌آمد. موضوعاتی مانند جنگ، گرسنگی، فقر و بی عدالتی‌های اجتماعی با ثبت در عکس‌ها، افراد ناآگاه را به روشی عمیق و معنی‌دار به موضوع خود ارتباط می‌دادند.

 

برای آموزش عکاسی و آگاهی از نحوه عملکرد دوربین‌های دیجیتال مقاله زیر را مطالعه کنید:

 آموزش عکاسی با دوربین + دانلود فیلم آموزشی (رایگان)

 

انواع عکاسی مستند

انواع و شاخه های عکاسی مستند بسیار زیاد هستند چون می‌توان موضوعات مختلفی را برای مستندسازی در نظر گرفت. ما برخی از آن‌ها را در این قسمت به شما معرفی می‌کنیم:

  • عکاسی مستند اجتماعی
  • عکاسی مستند خیابانی
  • عکاسی مستند هنری
  • عکاسی مستند طبیعت
  • عکاسی مستند خبری
  • عکاسی مستند عروسی
  • عکاسی مستند از مشاغل
  • عکاسی مستند بازار
  • عکاسی پرتره مستند
  • عکاسی مستند روستایی
  • عکاسی مستند سیاسی
  • عکاسی مستند شهری
  • عکاسی مستند معماری
  • عکاسی مستند ورزشی
  • عکاسی مستند حیات وحش

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

 

عکاسی خیابانی چیست؟

عکاسی خیابانی (Street Photography) به معنی ثبت زندگی روزمره مردم به صورت تک تصویر و صریح است. این عکاسی نه فقط در خیابان بلکه در بازار، مترو و هر فضای عمومی دیگری می‌تواند رخ دهد. برخی ممکن است در نگاه اول عکاسی خیابانی را سبکی که مربوط به فضای شهری است، تعریف کنند. اما هر عکسی در شهر، عکاسی خیابانی نیست چون عکاسی مستند را هم می‌توان در خیابان‌ها گرفت. پس بین عکاسی خیابانی و عکاسی مستند تفاوت‌هایی وجود دارد.

تفاوت عکاسی خیابانی و مستند Street Photography
یک نمونه عکاسی خیابانی

 

تفاوت عکاسی خیابانی و مستند

مهمترین تفاوت عکاسی خیابانی و مستند این است که عکاسی خیابانی معمولاً یک لحظه از زمان را بدون برنامه ریزی ثبت می‌کند. در حالیکه عکاسی مستند یک موضوع اصلی را دربرمی‌گیرد. همچنین آزادی بیشتری در عکاسی خیابانی برای بیانی هنرمندانه وجود دارد. در ضمن عکاسی مستند در هر کجا که موضوع اصلی حکم کند اتفاق می‌افتد اما در عکاسی خیابانی، صحنه یک نقش اساسی در ترکیب‌بندی را ایفا می‌کند. یعنی در عکاسی مستند، موضوع تعیین‌کننده‌ی محیط (صحنه) است، در حالی که در عکاسی خیابانی، محیط (صحنه) خودِ موضوع و سوژه است.

یک نکته جالب: عکس‌های خیابانی می‌توانند در طول زمان در حکم عکس‌های مستند باشند. زیرا می‌توانند نگاهی اجمالی به صحنه‌هایی از گذشته داشته باشند و قطعاتی از تاریخ اجتماعی را تشکیل دهند.

تفاوت عکاسی مستند و خبری

تفاوت عکاسی مستند و خبری در هدف و سبک آن‌ها در عکاسی است. عکاسی خبری (Photojournalism) فقط به یک داستان یا رویداد خبری محدود می‌شود. اما تصاویر مستند در طی یک دوره زمانی و بصورت یک کلکسیون و مجموعه، برای درک موضوعی عمیق ثبت می‌شوند.

تصاویر عکاسی خبری یا همان فتوژورنالیسم فقط بر درگیری مخاطبان به طور کوتاه مدت متمرکز هستند. آن‌ها فقط در روزنامه‌ها، کانال‌های تلویزیونی و غیره منتشر می‌شوند که تاریخ انقضا دارند. اما تصاویر عکاسی مستند (همانطور که از نامش پیداست) برای مطالعه طولانی و استفاده‌های بعدی ثبت و ذخیره می‌شوند. این تصاویر به معنای واقعی کلمه تاریخ را بازگو می‌کنند.

عکاسی خبری یا photojournalism توسط victor peryakin در سال 2009
عکاسی خبری یا Photojournalism توسط Victor Peryakin در سال ۲۰۰۹

 

عکاسی مستند عروسی چیست؟

عکاسی مستند عروسی (Documentary Wedding Photography) هم عکاسی خبری محسوب می‌شود و هم عکاسی مستند. عکاسی خبری است چون به معنای واقعی کلمه یک رویداد (Event) که همان عروسی است را ثبت می‌کند. مستند هم هست چون تصاویر صادقانه از احساسات واقعی در روز عروسی ثبت می‌کند.

اما در کل چون هدف عکاسی مستند فراتر می‌رود و نه تنها حوادث یک روزه بلکه مسائل اساسی‌تری را به تصویر می‌کشد، بنابراین اگر عکاسی از عروسی برای روشن کردن هزینه‌های بالای مراسم، مسائل خانواده‌ها در حین عروسی یا مسائل مربوط به ازدواج و برابری حقوق زن و مرد و… باشد، در این صورت می‌توانید آن را یک مجموعه عکاسی مستند عروسی بنامید.

 

عکاسی و فیلمسازی مستند

فیلمسازی مستند نوعِ پیشرفته‌ی عکاسی مستند است. بسیاری از مردم با مستندهای سینمایی یا آخرین مستند عکاسی (Photography Documentary) نتفلیکس (Netflix) آشنا هستند. در حال حاضر این ژانر از فیلم بسیار محبوب شده و ابزاری برای تغییر در سراسر جهان به شمار می‌رود. علی رغم اینکه با پیشرفت فناوری، تکامل فرمِ هنریِ مستندسازی از عکاسی به فیلمسازی بسیار مورد استقبال گرفته است، اما همچنان مستندهای عکاسی وجود دارند و هنوز هم به همان اندازه قدرتمند هستند.

عکاسی و فیلمسازی مستند
عکاسی و فیلمسازی مستند هر دو در ثبت تاریخ و ایجاد تحولات اجتماعی تاثیرگذارند.

 

کاربرد عکاسی مستند اجتماعی چیست؟

کاربرد عکاسی مستند اجتماعی در تاثیری است که بر جامعه و حتی قانون‌گذاری‌ها می‌گذارد. در ادامه به برخی از این تاثیرات در طول تاریخ می‌پردازیم:

۱٫ حفاظت از منابع طبیعی

شروع قرن بیستم با صنعتی شدن و شهرنشینی سریع در ایالات متحده همراه بود. اما عکس‌های مستند از مکان‌های وحشی و دست نخورده‌ی امریکا ارتباط عمیقی بین مردم و آن‌ها برقرار کرد. این تصاویر مستند باعث شد واشنگتن دی سی از اقدامات حفاظتی و تشکیل پارک ملی یلوستون (Yellowstone National Park) و به طور کلی سیستم پارک ملی ایالات متحده (U.S. National Park System) حمایت کند.

۲٫ وضع قوانین در نجات کودکانِ کار

انقلاب صنعتی فضاهای بسیاری برای عکاسان ایجاد کرد تا بتوانند آن‌ها را مستند کنند. بسیاری از کارخانجات و فروشگاه‌ها با استفاده از خلاهایی که در قانون کار وجود داشت، از کودکان کارگر و زیر ۱۸ سال استفاده می‌کردند. عکاسان با استفاده از لنزهای خود توجه ملی را به این بی‌عدالتی‌های اجتماعی معطوف کردند. سپس با تقویت احساسات عمومی در برابر این شیوه‌ها، قوانین تغییر کرده و شرایط کار بهبود یافت.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

۳٫ ثبت تبعات جنگ جهانی

جنگ جهانی اول عکاسی مستند را سرعت بخشید. در این برهه عکاسان زیادی با ثبت کشتار جنگ، تصاویر هولوکاست و… سعی داشتند تبعات آن و هزینه‌های گزافی که به ملت‌ها تحمیل می‌کرد را با بقیه جهان به اشتراک بگذارند.

۴٫ جلب حمایت عمومی از برنامه‌های اجتماعی دولت

رکود بزرگ که ناشی از سقوط بازار سهام در سال ۱۹۲۹ بود، بسیاری از کشورهای غربی را نابود کرد. عکاسان از قدرت خود برای مستند کردن فقر، رنج، گرسنگی و مستاصل بودن مردم استفاده کردند. تا به امروز، برخی از مشهورترین تصاویر مستند مربوط به همان دوران است. این کار باعث شد اداره امنیت مزرعه‌داری (The Farm Security Administration) در سال ۱۹۳۵ تشکیل شود. این اداره بسیاری از عکاسان معروف را استخدام کرد تا به آن‌ها در ثبت و انتشار تصاویر قانع کننده از مشکلات اقتصادی آن منطقه کمک کنند. این کار نه تنها برای حفظ سوابق تاریخی بود، بلکه برای تقویت حمایت عمومی از برنامه‌های اجتماعی دولت نیز با موفقیت انجام شد.

 

آموزش عکاسی مستند

آموزش عکاسی مستند کار دشواری نیست، فقط نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق و زیادی است. برای اینکه کارتان برای شروع آسان‌تر شود، مراحلی که باید طی کنید را به ترتیب برای شما نوشته‌ایم:

۱٫ موضوع عکاسی مستند را انتخاب کنید

اولین مرحله در آموزش عکاسی مستند این است که بدانید چه موضوعی می‌تواند برای شما بهترین باشد. شاید در ابتدا، انتخاب موضوع برایتان گیج‌کننده باشد اما اگر تازه‌کار هستید، بهترین موضوع همانی است که قبلاً کنجکاوی شما را برانگیخته و به آن علاقه‌مند شده‌اید. خصوصا اگر اطلاعاتی هم درباره‌اش دارید کارتان بسیار راحت‌تر خواهد بود. چون قطعا تکمیل اطلاعاتتان بسیار راحت‌تر از جمع‌آوری اطلاعات از صفر است.

مثال عکاسی مستند candy cigarette با عکاسی Sally Man
عکس معروف Candy Cigarette (سیگار آب‌نباتی) توسط عکاس مستند Sally Man

 

۲٫ درباره موضوع خود تحقیق کنید

عکاسانی که روی پروژه‌های مستند کار می‌کنند، اتفاقی وارد یک موضوع نمی‌شوند. بلکه همیشه موضوعی که به آن‌ها نزدیک یا برایشان عزیز است را انتخاب کرده و سپس درباره آن‌ها عمیقا تحقیق می‌کنند. اگر موضوعات خود را به خوبی درک نکنید، در گرفتن عکس‌هایی که معنای خود را به مردم منتقل می‌کنند، حتما دچار مشکل می‌شوید.

در ضمن شما به عنوان یک عکاس مستند (اجتماعی) باید دقیقا تصمیم بگیرید که در مورد چه چیزی می‌خواهید مردم را آگاه کنید؟ قرار است مخاطب با دیدن تصاویر شما آگاهی‌اش درباره چه چیزی افزایش یابد؟ همچنین شما می‌خواهید این تصاویر منجر به چه تغییری شوند و برای اینکه این تغییر رخ دهد، باید پیام آن به گوش چه کسی برسد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، تحقیق کردن ضروری است.

نکته: گاهی اوقات پاسخ این سوالات با تحقیق در ابتدای شروع پروژه عکاسی مشخص می‌شود. اما در مواقعی که موضوع خیلی برایتان گنگ بود عکاسی را شروع کنید تا رفته رفته مسیرتان روشن شود.

مراحل اموزش عکاسی مستند
آنچه که در موقعیت یکسان تصاویر شما را با بقیه عکاسان متفاوت می‌کند، زاویه‌ی دید شما با موضوع است.

 

۳٫ برای شروع پروژه عکاسی مستند، برنامه‌ریزی کنید

در آموزش عکاسی مستند، داشتن یک برنامه‌ی مکتوب برای ردیابی افکار و اهدافتان ضروری است. حتما هدف از این پروژه و خلاصه‌ی کاری که می‌خواهید انجام دهید را بنویسید، تا دقیقاً روشن شود چه کار می‌خواهید بکنید. داشتن این برنامه و اطلاعات نوشته شده، نه تنها به شما در تمرکز روی کار و ادامه‌ی آن کمک می‌کند، بلکه در توضیح آن به دیگران (سوژه، ناشر، مسئول، همکار و…) هم کمک می‌کند.

۴٫ لیستی از مکان‌ها و سوژه‌های عکاسی بنویسید

علاوه بر برخی از یادداشت‌ها در مورد اهداف خود، شما باید یک برنامه عملی دقیق‌تر هم تنظیم کنید. فکر می‌کنید باید از چه مکان‌هایی بازدید کنید؟ حتما لیستش را بنویسید. هنگامی که درباره مکان‌ها تصمیم گرفتید، می‌توانید روی سوژه‌های خاص مانند افراد، مکان‌ها و مواردی که داستان شما را به بهترین وجه بیان می‌کنند، تمرکز کنید.

۵٫ قبل از شروع کار مطمئن شوید که زمان کافی برای این پروژه دارید

روایت یک داستان کامل و جذاب از طریق تصاویر مستند، به وقت و انرژی زیادی نیاز دارد. پس اگر مطمئن هستید که زمان و انرژی کافی برای به ثمر رساندن پروژه دارید، آن را شروع کنید. چون همانطور که قبلا هم گفتیم، پروژه‌های عکاسی مستند اغلب در یک دوره زمانی اتفاق افتاده و خروجی‌شان هم یک مجموعه عکس است و نه تک عکس.

پس از آنجایی که نیمه‌کاره رها کردن پروژه یعنی اتلاف وقت و سرمایه، برای شروع کار بهتر است؛ یک پروژه نزدیک به خانه را در نظر بگیرید تا بتوانید به مرور زمان آن را مستند کنید. با این کار در هزینه‌های سفر صرفه‌جویی می‌کنید و به احتمال زیاد پروژه‌ هم موضوعی خواهد بود که با آن آشنا هستید و اطلاعات اولیه درباره‌اش دارید.

عکاس onlyevier عکس مستند از دوران جنگ
عکس مستند از دوران جنگ – عکاس Onlyevier

 

۶٫ از عکس‌های خود بکاپ (Backup) بگیرید

پروژه‌های عکاسی مستند اغلب هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشند و این احتمالاً به معنای هزاران عکس است و شما باید از همه آن‌ها بکاپ تهیه کنید. وگرنه یک اتفاق ناگوار، پیامدی غیر قابل بازگشت خواهد داشت. پس حتما از همه موارد در چند هارد کپی داشته باشید و اصلا فقط روی کارت حافظه موجود در دوربین یا هارد لپ تاپ خود حساب نکنید. حتی بهتر است با استفاده از اینترنت آن‌ها را در فضای ابری (Cloud) ذخیره کنید. به این ترتیب احتمال بروز مشکل را به حداقل می‌رسانید.

 

تجهیزات عکاسی مستند

در مورد تجهیزات مناسب برای عکاسی مستند هیچ قانون قطعی و مشخصی وجود ندارد. به این دلیل که سوژه‌ها، لوکیشن‌ها، فضاهای انتشار تصاویر (دیجیتالی یا چاپی) بسیار متنوع هستند. ولی ما چند نکته مهم را که همه شما باید در انتخاب تجهیزات مدنظر قرار دهید، به شما می‌گوییم:

۱٫ لنز را متناسب با جایی که عکس شما منتشر می‌شود انتخاب کنید

تصاویر باید با رسانه‌ای که در آن منتشر می‌شوند، متناسب باشند. اگر می‌خواهید عکس‌ها را به مجله‌ها بفروشید یا چاپ کنید، به لنزی عالی و سنسوری خوب نیاز خواهید داشت. اما اگر به دنبال انتشار کار فقط در وب یا رسانه‌های اجتماعی هستید، حتی تلفن هوشمند شما هم برای این کار مناسب است.

البته ممکن است شما برای ثبت جنبه‌های مختلف پروژه از چندین دوربین و لنز استفاده کنید.

آموزش عکاسی با موبایل به صورت حرفه ای با راهنمای تصویری و گام به گام

پیشنهاد دانشیار آی تی به شما

آموزش جامع عکاسی با موبایل + راهنمای تصویری

خواندن مطلب

 

۲٫ با در نظر گرفتن لوکیشن و سوژه، دوربین را انتخاب کنید

به پروژه خود بیاندیشید و با در نظر گرفتن محیط‌های عکاسی، دوربین مناسب را انتخاب کنید. تجهیزاتی که اغلب داشتن آن‌ها مفید است: لنز واید، تله فوتو، یک دوربین کوچک و نامحسوس برای موقعیت‌های حساس و یک لنز بسیار خوب برای عکاسی در نور کم.

نکته: اگر قصد چاپ تصاویر در مجلات دارید، از لنزهای سوپر واید استفاده نکنید. چون عکس‌ها را تحریف می‌کنند. اما می‌توانید از آن‌ها در وب سایت‌ها استفاده کنید.

تجهیزات عکاسی مستند
انتخاب تجهیزات برای عکاسی مستند متناسب با نور، شرایط لوکیشن و سوژه

 

۳٫ حتما تصاویر را در فرمت RAW ثبت کنید

بیشتر از اهمیت تجهیزات عکاسی، ثبت آن‌ها در قالب فایل RAW است. چون ویراستاران عکس، همیشه بالاترین کیفیت موجود از یک عکس را می‌خواهند.

آموزش لایت روم

پیشنهاد دانشیار آی تی به شما

آموزش لایت روم به زبان ساده

خواندن مطلب

 

نکات عکاسی مستند (۶ مورد مهم)

در آموزش عکاسی مستند باید به خصوصیات این ژانر هم بپردازیم. توجه به این ۶ نکته مهم، به شما در ثبت تصاویر بهتر کمک خواهد کرد:

۱٫ تفاوت عکاسی مستند را با پرتره و استودیو درک کنید

به یاد داشته باشید که عکاسی مستند، کاملا متفاوت از عکاسی پرتره یا استودیو است. پس باید هر آنچه درباره عکاسی پرتره یا استودیو می‌‌دانستید، فراموش کنید. مستندها از تصاویر صریح و صادقانه ساخته می‌شوند و اصلا تملق‌گرا نیستند. وظیفه شما هم این است که آنچه واقعا وجود دارد ثبت کنید و به هیچ وجه بر وضعیت موجود تأثیر نگذارید. در ضمن این کار باعث می‌شود مردمِ اطراف، با شما راحت بوده و با عکسبرداریتان مشکلی نداشته باشند.

نکات و خصوصیات عکاسی مستند
در عکاسی مستند قرار نیست سوژه شما ژست بگیرد، بلکه باید حالت عادی خود را حفظ کند.

 

۲٫ مهارت‌های ارتباط انسانی را یاد بگیرید

با اینکه در عکاسی مستند قرار نیست که سوژه‌های شما ژست بگیرند یا صحنه را برای زیباتر کردن تصویر تنظیم کنید. اما شما حتما باید به نحوی رفتار کنید که افراد در محیط اطراف شما راحت باشند. مهربانی و برقراری ارتباطی ساده و آزادانه با سوژه و جلب اعتماد او بسیار مهم است. چون هرچه آن‌ها احساس ناراحتی یا تعجب بیشتری داشته باشند، حضور شما به عنوان عکاس در عکس‌ها بیشتر احساس شده و عکس از حالت طبیعیِ خود خارج می‌شود.

نکته: البته یادگیری مهارت‌های انسانی فقط منحصر به ژانر عکاسی مستند نیست و تقریبا در همه سبک‌های عکاسی یک عنصر کلیدی است.

 

 برای ثبت تصاویر حرفه‌ای از محصول و با امکانات خانگی، مقاله زیر را مطالعه کنید:

آموزش عکاسی صنعتی از محصولات رایگان (در منزل ۲۰۲۱)

 

۳٫ هدف از عکاسی و نقش سوژه را همواره در ذهن نگه دارید

مهم نیست که از چه فردی عکس می‌گیرید بلکه این نقش سوژه است که باید همواره در ذهن شما روشن و واضح باشد تا با تصاویر خود، بتوانید حس مورد نظر را انتقال دهید. فراموش نکنید که سوژه برای ژست گرفتن یا قرار گرفتن در زیباترین نور آنجا نیست، بلکه سوژه در عکس‌های شما حضور دارد تا شما مأموریت خود را به انجام برسانید و پیامتان را منتقل کنید. تصاویر مستند همیشه صادقانه هستند و حضور عکاس تا آنجا که ممکن است باید نادیده گرفته شود. شاید نتایج از برخی جهات ناخوشایند باشند اما هیچ اشکالی ندارد. همانطور که گفتیم این نوع عکاسی متفاوت از عکاسی در استودیو است.

۴٫ لازم نیست همیشه تصویر سوژه در عکس مستند دیده شود

برخلاف ژانرهای دیگر، در عکاسی مستند دیده شدن چهره‌ی سوژه امری حیاتی نیست. به تصویر نمادین “مرد تانک” (Tank Man) در میدان Tiananmen چین فکر کنید. این تصویر با اینکه یک شکل کوچک را در فاصله‌ای دور نشان می‌دهد و هیچ چهره یا ویژگی دیگری را که معمولاً به عکاسی خوب مرتبط می‌دانیم را نشان نمی‌دهد. اما تاثیر بسیار قدرتمندی دارد و یکی از شناخته‌شده‌ترین عکس‌های مستند در جهان است.

عکس مستند tank man
Tank Man نام مستعار یک فرد چینی ناشناس است که در ۵ ژوئن ۱۹۸۹، یک روز پس از سرکوب معترضین میدان Tiananmen در مقابل ستونی از تانک‌ها ایستاد.

 

۵٫ بهترین عکس‌های خود را برای ویرایش انتخاب کنید

طول عمر تصاویر مستند بسیار کوتاه است. این یعنی تا زمانی که موضوع داغ بوده و هنوز در ذهن‌ها تازه است باید منتشر شوند. اما به احتمال زیاد تعداد تصاویر شما بسیار زیاد هستند و ناشر نیز همه‌ی آن‌ها را نمی‌خواهد. پس حتما عکس‌های خود را گلچین کنید و زمان کمِ خود را برای ویرایش همان تعدادی که عالی هستند صرف کنید. سپس آن‌ها را در وبلاگ شخصی یا توسط ناشران، به دست مخاطب برسانید.

 

 برای آموزش ویرایش تصاویر با فتوشاپ مقاله زیر را مطالعه کنید:

آموزش فتوشاپ ۲۰۲۱ (+ فیلم آموزشی رایگان)

 

۶٫ از عبور از مرزها نترسید

مستندها به عنوان محرک‌های تحولات اجتماعی، همیشه از دل هنجارهای اجتماعی گسترش می‌یابند. این تصایر قرار است چیز جدیدی نشان ‌دهند که قبلاً به آن فکر نشده بود. پس از جسور بودن و هدف قراردادن معضلات جدی نترسید و به یاد داشته باشید که تاثیرگذارترین عکس‌های مستند، تکان‌دهنده‌ترینِ آن‌ها هستند.

 

پیشگامان عکاسی مستند در جهان

عکاس‌های مستندساز و معروف خارجی زیادی وجود دارند که ما در ادامه مقاله آموزش عکاسی مستند به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. شما با بررسی کارهای آن‌ها می‌توانید به دید بهتری نسبت به این سبک عکاسی برسید:

John Beasley Greene

گرین (۱۸۳۲ – ۱۸۵۶) یک مصری شناس فرانسوی بود که برای عکاسی از ویرانه‌های جهان باستان سفرهای زیادی انجام داد. علاوه بر این او با دوستانش در طول حیاتشان با جوامع تاریخی فرانسه همکاری کردند تا میراث اطراف فرانسه را که به سرعت در حال نابودی بود، ثبت کنند.

Timothy O’Sullivan

اوسالیوان (۱۸۴۰-۱۸۸۲) بیشتر به خاطر کارهایش در طول جنگ داخلی آمریکا و مستندسازی فضاهای غرب وحشی آمریکا شناخته شده است. او پیشگام نوع جدیدی عکاسی از مناظر بود که تحت تأثیر تکنیک‌های کلاسیک نقاشی قرار نگرفت. در عوض، او بر علم متمرکز شد تا از هنر عکاسی برای ثبت اطلاعات دقیق استفاده کند. اوسالیوان همچنین یکی از اولین افرادی بود که ویرانه‌های باستانی جنوب غربی ایالات متحده را مستند کرد.

Jacob Riis

جیکوب رییس (۱۸۴۹-۱۹۱۴) خبرنگار پلیس در New York Tribune بود و در یکی از فقیرترین و جنایتکارترین مناطق شهر کار می‌کرد. وی در طول زندگی حرفه‌ای خود، شرایط وحشتناک زندگی در زاغه نشین‌های نیویورک را ثبت کرد. مشهورترین کتاب او “نیمه دیگر چگونه زندگی می‌کند” آگاهی از فقر را افزایش داد و منجر به اصلاحات بسیاری شد. عکاسی رییس شرایطی را نشان داد که بسیاری از مردم حتی تصور نمی‌کردند در آن زمان وجود داشته باشد.

عکس پابرهنه‌ها (Bare Legged) از Jacob Riis
عکس پابرهنه‌ها (Bare Legged) از Jacob Riis

 

Lewis Hine

لوئیس هاین (۱۸۷۴-۱۹۴۰) معلمی بود که به عنوان عکاس، عضو کمیته ملی کودکانِ کار شد. او قبلاً با قدرتِ عکاسی به عنوان ابزاری برای تغییرات اجتماعی آشنا بود. به همین دلیل وقتی بسیاری از شرکت‌ها و کارخانه‌ها به افراد زیر سن قانونی اجازه کار می‌دادند، این موضوع را هدف قرار داد و با وجود دردسرهای زیاد، به طور مخفیانه به عکاسی از شرایط کار و زندگی کودکان پرداخت. هدف او ایجاد یک واکنش همدلانه در بیننده بود تا به سوژه متصل شوند و کاری برای تغییر اوضاع انجام دهند. وی همچنین فقر در دوران رکود بزرگ و شرایط زندگی در جنوب آمریکا را هم ثبت کرد.

عکس مستند از کودکان کار لوئیس هاین lewis hine
عکس مستند از کودکان کار در کارخانه‌ها توسط لوئیس هاین Lewis Hine

 

عکاسی مستند معاصر

برای عکاسی مستند معاصر، ۳ تن از عکاسان معروف این حوزه را به شما معرفی می‌کنیم تا آن‌ها را دنبال کنید و برای کارهای خود ایده بگیرید:

Steve McCurry

مک کوری متولد ۱۹۵۰ بوده و احتمالاً مشهورترین عکاسی است که برای نشنال جئوگرافیک (National Geographic) کار می‌کند. شهرت بیشتر وی به خاطر پرتره تمام رنگی‌اش با عنوان دختر افغان در سال ۱۹۸۴ است که روی جلد مجله ظاهر شد. او کارهای خود را در تمام مجلات مهم در سراسر جهان منتشر کرده و جوایز بی‌شماری دریافت کرده است.

عکس دختر افغان - عکاس مستند Steve McCurry
عکس دختر افغان که روی جلد مجله National Geographic منتشر شد – عکاس Steve McCurry

Fazal Sheikh

شیخ متولد ۱۹۶۵ بوده و از عکس خود برای ثبت جوامع آواره و حاشیه نشین جهان استفاده می‌کند. وی در هند، افغانستان، آفریقا و خاورمیانه کار کرده است. آخرین مجموعه عکس‌های مستند او هم سه گانه Erasure است که درگیری اسرائیل و فلسطین را از منظر خاطرات از دست رفته، بررسی می‌کند.

Pieter Hugo

عکاسی هوگو (متولد ۱۹۷۶ – آفریقای جنوبی) همیشه درباره حاشیه نشینان بود و مشکلات اجتماعی و جوامع حاشیه‌ای را در سراسر قاره آفریقا ثبت کرده است. اولین پروژه او شامل پرتره‌هایی از نابینایان و افراد مسن این مناطق بود. عکس‌های مستند هوگو را می‌توانید به طور منظم در مجله‌های نیویورکر و نیویورک تایم و همچنین Zeit و Le Monde مشاهده کنید.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

 

جمع بندی مقاله آموزش عکاسی مستند

در این مقاله از دانشیار آی تی آموختیم که:

  • عکاسی مستند تصاویر واقعی از موقعیت‌ها و سوژه‌ها را بدون دخل و تصرف ثبت می‌کند.
  • عکاسی خیابانی و عکاسی خبری زیرمجموعه عکاسی مستند محسوب می‌شوند.
  • اغلب پروژه‌های عکاسی مستند بلند مدت، به صورت کلکسیون و حول یک موضوع عمیق هستند.
  • درباره موضوع حتما باید تحقیق کنید تا بدانید هدف از عکاسی شما چیست.
  • عکاسی مستند اجتماعی محرکی برای تغییر و تحولات اجتماعی است.
  • و…

به نظر شما عکاسی مستند در ایران چه جایگاهی دارد؟ به عنوان یک عکاس مستند فکر می‌کنید مهم‌ترین موضوع اجتماعی که در جامعه‌ی امروز ایران باید مستندسازی شده و نگاه‌ها را به خود جلب کند چیست؟

جواب سوالات را در قسمت نظرات این مقاله بنویسید و با ما در ارتباط باشید. همچنین هر سوالی که در مورد آموزش عکاسی مستند داشتید بپرسید تا پاسخگوی سوالات شما باشیم.

 

نویسنده: نگار سلیمانی

 

پیشنهاد دانشیار آی تی برای آموزش عکاسی و ویرایش حرفه ای عکس

اگر به عکاسی علاقه دارید و می‌خواهید در این زمینه حرفه‌ای‌تر شوید، می‌­توانید آموزش را از دوره‌های پیشنهادی زیر شروع کنید.

دوره‌های مرتبط در دانشیار آی تی

 

به این پست امتیاز دهید.
بازدید : 576 views بار دسته بندی : طراحی تاريخ : 2 آگوست 2022 به اشتراک بگذارید :
دیدگاه کاربران
    • دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
    • دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.